Als nieuwbakken vader schreef ik onderstaand verhaal toen Mette(4) een week oud was met de hoop dat ik het zo zou gaan doen:
“In het begin ben ik je vooral aan het beschermen. Waarom? Omdat je niet alleen het gevaar niet ziet, maar je ook simpelweg niet in staat bent om er iets tegen te doen. Ik ben bang voor jou. Maar in alle eerlijkheid, ben ik ook bang voor mijzelf. Bang om jou kwijt te raken. Het belangrijkste in mijn leven kwijt te raken. Het grootste risico dat er is.
Maar dan begin je de wereld te ontdekken. Alles is geweldig en alles is interessant. En alles kun je aanraken! Dat ook! En dan sneuvelt er wel eens wat. Ik heb de keuze uit allerlei dingen om eraan te doen. Ronde dingetjes voor op de hoekjes, sluitdingetjes voor op de deurtjes en nog veel meer. Een eerste risicotaxatie is snel gedaan. Er zijn veel gevaarlijke dingen, en jij bent nog steeds het belangrijkste dat er is, maar je moet ook kunnen ontdekken. Je moet kunnen spelen! Dus ik besluit om de grenzen aan te geven. En binnen die kaders ben je vrij. Ik moet meerdere malen dingen herhalen zoals niet aan dat laadje zitten, dat even laten staan enzovoort. Maar al snel heb je dat door en weet je welke dingen speelgoed zijn en welke dingen niet. Ik moet je natuurlijk wel nog in de gaten houden, want in je spel gaat het soms wild. En dan let je niet altijd op. Maar mijn vertrouwen groeit en dat van jou ook!
Een traphekje is nog wel belangrijk. Die maatregel is echt nodig. In je wilde spel zie je misschien de trap niet. Je snapt het gevaar ook nog niet. En het risico is daarom simpelweg te groot.
Maar dan wordt je groter en je klimt zelf al uit je bed. Ook het traphekje begint voor jou een stuk lager te lijken. Wat ooit zo veilig was, buigt bij ruig spel gevaarlijk mee! Jij vertrouwt inmiddels volledig op het traphekje, maar ik steeds minder. Gelukkig kun je nu al veel meer begrijpen. Je bent zo vaak gevallen dat je weet wat pijn is. Ik help je te begrijpen dat je tijdens het traplopen jezelf goed moet vasthouden. Jij bent vooral heel blij met de nieuwe uitdaging! En gaandeweg leer je zelf met de nieuwe verantwoordelijkheid om te gaan. En je ontdekt dat je ook sneller de trap op en af kunt en dat dat leuker is. En ja dat gaat wel eens een beetje mis. Maar nooit helemaal, gelukkig. Af en toe heb ik het zweet op het voorhoofd. Maar jij leert dat je zelf moet zorgen dat je niet valt.
En toen ging je fietsen. Een tijdlang met zijwieltjes. Maar door eerdere ervaringen benader je deze uitdaging al anders dan eerder in je leven. Ik moet je bijvoorbeeld aansporen om het te durven. Maar jij denkt eerst goed na. Het is fijn als ik je eerst een paar keer vasthoud. Maar ineens rij je vrij!
En dat is uiteindelijk waar het om ging. Dat jij vrij kunt zijn om te worden wie je bent en te zijn wie je moet zijn. Ik schermde je niet af van de wereld, van de vrijheid. Ik heb je geleerd er mee om te gaan. Ik heb je geleerd de risico’s te zien, maar ook de kansen. Ik heb je laten ervaren dat dingen leren moeite kost. Dat dingen soms tegen zitten. En jij bent de uitdaging volledig aangegaan. Heel vaak heb je ook jezelf dingen geleerd. Ik leer elke dag over jou. En door jou leer ik van alles over mezelf. Jij bent een spiegel voor mij. In jou zie ik hoe ik de dingen soms goed en soms verkeerd aanpak.
Het was spannend hoor, de eerste keer dat je zelf naar school ging, je eerste keer op stap, je eerste liefde en je stageplek. Maar steeds hebben we besproken wat je nodig had en inmiddels vertel je mij hoe je het gaat doen. Je weegt risico’s tegen kansen en je gaat toch veel uit van je gevoel. Want ontdekken in vrijheid, je gevoel achterna, dat is wat jij nog altijd het liefste doet.
Ik heb het nu rustiger gekregen. Wel vraag je me nog altijd om goede raad. Je weet dat ik kritisch ben, maar ook vaak enthousiast over je ideeën. En dat vind je fijn! En ik vind het fijn om inmiddels je sparringpartner te zijn! Vaak geef je mij nu ook advies.
Hoewel het lijkt alsof ik je heb losgelaten in de wereld is dat eigenlijk het gekke. Jij voelt je namelijk juist gezekerd omdat je weet dat zolang je het nodig hebt, ik je nooit los zal laten.”
Ik schreef dit stuk toen Mette net geboren was in de hoop het op deze manier te kunnen doen. Later deelde ik het ook in mijn werk als metafoor voor dienend leiderschap en het doel van het goed en in veiligheid inwerken van collega’s. Ik moest er aan denken door een tip die ik van mijn ondernemerscoach Klaar Zegers kreeg. Ik was aan het beschrijven wat mijn bijdrage is geweest in de banen die ik heb gehad. Ik begon bij mijn eerste baan om er even in te komen. In die baan was ik enthousiast maar heel onervaren. Ik heb met vallen en opstaan leren luisteren naar mijn klanten en heb geleerd wat goed en oprecht adviseren is. Een pakketje basis waarden die ik in heel mijn loopbaan tot nu toe heb meegenomen en die mij leiden bij alles wat ik doe. Ik ben mijn senior collega’s van destijds nog steeds dankbaar dat ze me onder hun hoede namen en in veiligheid hebben laten leren. Zij hielpen mij ontwikkelen en zorgden er tegelijk voor dat klanten nooit de dupe werden van mijn fouten in het begin. Toen ik hen daar later voor bedankte vonden zij het niet bijzonder. Maar dat is het wel wat mij betreft. Hun voorbeeld heb ik inmiddels gevolgd in diverse andere functies en situaties waar ik mensen op weg kon helpen. En ik ben zelf ook steeds nieuwe ‘coaches’ tegengekomen op de andere plekken waar ik werkte of daarbuiten. Mensen die me verder hebben geholpen. Allemaal bedankt! Op dit moment ben ik voor sommige mensen de vader uit dit verhaal maar op andere vlakken ben ik ook het kind die zijn eerste stapjes zet, gaat vallen en opstaan en die in vrijheid wil ontdekken. Zo vervult iedereen vaak tegelijkertijd deze rollen. Help de ander schitteren dan schitter je zelf ook!